Niwelacja terenu – na czym polega?

Jedną z czynności, którą należy wykonać przed rozpoczęciem jakiejkolwiek budowy jest niwelacja terenu. Dotyczy to zarówno sytuacji kiedy stawiamy dom jednorodzinny, obiekt przemysłowy oraz podczas budowania dróg. Kupując działkę, niejednokrotnie okazuje się, że występują na niej liczne nierówności. Bez podjęcia się działań mających na celu niwelację terenu, czyli jego wyrównanie, nie można przystąpić do kolejnych etapów, z których składają się roboty ziemne. Na czym dokładnie polega cały proces?

Co oznacza niwelacja terenu?

Pod owym pojęciem w zasadzie kryją się dwie czynności. Pierwsza z nich jest bezpośrednio związana z pracą geodety i polega na wyznaczaniu różnic wysokości między punktami znajdującymi się na działce. Specjaliści wykorzystują w tym celu różnego rodzaju techniki oraz narzędzia. Dzięki uzyskanym w ten sposób informacjom wiemy jaka jest pozycja działki względem drogi. To z kolei pozwala lepiej zaplanować roboty ziemne. Co jeszcze robi się na tym etapie?

  • Dzięki uzyskanym danym, geodeci tworzą siatkę wysokościową terenu. Siatka prezentuje informacje dotyczące wysokości gruntów, umiejscowienia hałd oraz elementów, które mają zostać poddane wyrównaniu.
  • W trakcie niwelacji konieczne jest ponadto sporządzenie przebiegu warstwic i umieszczenie ich na mapach oraz wyznaczenie poziomych i pochyłych powierzchni w terenie.
  • Siatka wysokościowa stanowi bazę dla kolejnych prac związanych z budową. Pozwala też określić wysokość położenia domu względem drogi. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że budynek musi znajdować się wyżej.
  • Pierwszym krokiem jest usunięcie warstwy wierzchniej, tzw. ziemi roślinnej, czyli humusu. Należy składować ją w określonym miejscu i nie mieszać z ziemią pochodzącą np. z wykopów. Wynika to z faktu, iż humus jest urodzajną glebą, która zostanie wykorzystana na samym końcu prac, do zasadzenia roślin. Dopiero potem wykonuje się pomiary.

Niwelowanie, czyli wyrównywanie terenu

Gdy geodeta zakończy swoją pracę, rozpoczyna się kolejny etap prac, poprzedzający roboty ziemne. Co ciekawe, proces wyrównywania terenu również określa się mianem niwelacji, dlatego też wiele osób ma problem ze zdefiniowaniem tego terminu. W skrócie można powiedzieć, że oznacza on zarówno wyznaczenie różnic wysokości przez geodetę, jak i późniejsze prace związane z wyrównywaniem powierzchni. Jakie czynności wykonuje się na tym etapie?

  • Na bazie uzyskanych obliczeń, przystępuje się do profilowania działki. Dokładny zakres prac jest uzależniony od tego, do czego konkretnie ma zostać wykorzystana powierzchnia. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeśli w danym miejscu ma stanąć dom, a inaczej jeśli ma zostać zbudowana droga.
  • Na podstawie pomiarów dokonanych przez geodetę wiemy czy na teren budowy trzeba dostarczyć dodatkową warstwę ziemi, czy jednak usunąć jej określoną ilość. 
  • Zanim fachowcy przystąpią do wyrównywania, trzeba sprawdzić czy na działce nie znajdują się przeszkody w postaci rur, gazociągów, kabli itp. Kolejnym krokiem jest wyznaczenie terenu zgodnie z pomiarami. W tym celu najczęściej wykorzystuje się sznurek i metalowe pręty, mające wyznaczyć pasy ziemi, które odnoszą się do konkretnych elementów, np. chodnika lub ogrodzenia. Każdy pas musi mieć dwie linie i być szeroki na około 2 metry.

Kiedy wiadomo, że udało się osiągnąć jedną płaszczyznę? W momencie gdy pozycja sznurka będzie równoległa względem ziemi. Warto zaznaczyć, że do przeprowadzenia niwelacji terenu nie jest potrzebne pozwolenie, gdyż tego typu czynności nie są zaliczane do robót budowlanych.